Wspomnienia potomków ofiar operacji polskiej NKWD
IAR / PAP
Dariusz Adamski
23.11.2018 11:58
-
W Chmielnickim otwarta zostanie wystawa poświęcona ofiarom operacji polskiej NKWD. Materiał Witolda Banacha (IAR)
Rodziny Polaków represjonowanych przez NKWD w latach 1937-38 wciąż przeżywają tragedię przodków
ipn.gov.plFoto: ipn.gov.pl
Pod koniec listopada 1938 roku zakończyła się tak zwana Operacja Polska NKWD. W jej wyniku zostało zamordowanych co najmniej 111 tysięcy Polaków, którzy po traktacie ryskim znaleźli się na terenach wcielonych do Związku Sowieckiego.
W 80. rocznicę zakończenia operacji, w Chmielnickim na Ukrainie otwarto wystawę poświęconą ofiarom stalinowskich represji pod tytułem: "Rozkaz numer 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937-1938".
"Takie to były czasy..."
Mieszkający w Chmielnickim Roman Górnicki wspomina, że w 1938 roku NKWD zamordowało jego pradziadków - tylko dlatego, że byli Polakami. - Takie to były czasy. W naszej dzielnicy rozstrzelano 80 procent mężczyzn polskiego pochodzenia - powiedział Polskiemu Radiu Roman Górnicki.
Sowieckie represje dotknęły również dziadków mieszkającej w Kamieńcu Podolskim Jadwigi Rozowskiej. Według niej, prześladowano ich, ponieważ byli wierni wierze katolickiej i polskości. Dostali 24 godziny na spakowanie najpotrzebniejszych rzeczy, a potem wysłani do Kazachstanu. Po 10 latach zsyłki rodzina Jadwigi Rozowskiej wróciła do rodzinnego majątku, okazało się jednak, że został on im odebrany i rozgrabiony przez sowietów.
Golgota XX wieku
Babcia Stanisława Nagórniaka zsyłki nie przeżyła. Była nazywana "polskim księdzem", bo gdy umarł ktoś w polskiej rodzinie, przychodziła i odmawiała modlitwy po polsku. Mimo zakazów, kontynuowała swoją działalność. Za karę zesłano ją do Ałdanu w Jakucji, 10 tysięcy kilometrów od domu, gdzie zmarła. Stanisław Nagórniak wspomina, że sowieci zamordowali kilka tysięcy Polaków z Kamieńca Podolskiego. Nazywa to "Golgotą XX wieku". Jak mówi, Polacy byli mordowani tylko dlatego, że władze sowieckie im nie ufały. Często bezpodstawnie oskarżano ich o działalność terrorystyczną.
Zbrodni na Polakach w ramach operacji polskiej NKWD dokonali od sierpnia 1937 do listopada 1938 roku funkcjonariusze NKWD, na podstawie rozkazu ówczesnego szefa NKWD Nikołaja Jeżowa z 11 sierpnia 1937 roku. Polacy byli pierwszą grupą w Związku Sowieckim, którą Stalin skazał na zagładę ze względu na narodowość.
IAR/dad