Przegląd najważniejszych wydarzeń na świecie przygotowała Katarzyna Semaan.
Druga rewolucja i zmiana władzy w Egipcie to jedno z najważniejszych wydarzeń kończącego się 2013 roku na świecie. W lipcu armia obaliła rząd Bractwa Muzułmańskiego i powołała nowe władze. Sytuacja w kraju nie uspokoiła się jednak. W trwających wiele tygodni zamieszkach zginęło kilka tysięcy osób, a zwolennicy Bractwa wciąż wychodzą na ulice.
Samo Bractwo Muzułmańskie zostało w Egipcie zdelegalizowane, a większość liderów organizacji trafiła za kratki. Obalony prezydent Mohammed Mursi stanął już przed sądem m.in. pod zarzutami współudziału w zabójstwie demonstrantów.
Nie mniej spokojnie zrobiło się w stanach Zjednoczonych po ujawnieniu przez Edwarda Snowdena tajemnic amerykańskiego wywiadu. Zamieszanie zaczęło się a Ameryce, ale szybko przeniosło się do Europy. Okazało się bowiem, że wywiad USA podsłuchiwał najważniejszych europejskich polityków, m.in. Angelę Merkel. Snowden przebywa w Moskwie, Amerykanie domagają się jego powrotu do kraju. Niewykluczone, że przyszły rok przyniesie ugodę w tej sprawie.
Afera podsłuchowa i sprawa Snowdena znacząco zmieniła relacje na arenie międzynarodowej, zwłaszcza stosunki Rosji i Stanów Zjednoczonych, co dało się zauważyć przy okazji kolejnego ważnego wydarzenia w 2013 roku, czyli wojna domowa w Syrii i użycie broni chemicznej. Po tym, jak sprawa wyszła na jaw, amerykańskie ogłosiły, że ci, którzy użyli "jednej z najpodlejszych broni na świecie, muszą być pociągnięci do odpowiedzialności". To znaczy, że stany zjednoczone szykowały się do zbrojnej interwencji w Syrii. Wywołało to głośny sprzeciw Rosji i wątpliwości, co tak naprawdę ten atak może dać. W momencie, gdy prezydent Obama czekał na decyzję kongresu w sprawie interwencji, tak sprawę komentował prof. Roman Kuźniar, doradca prezydenta ds. międzynarodowych:,
Do ataku w rezultacie nie doszło po tym jak padła kompromisowa propozycja usunięcia składu broni chemicznej, który znajdowała się w posiadaniu Baszara al-Asada. Sytuacja na zewnątrz, bo nie w samej Syrii, się uspokoiła. Wojna domowa trwa równolegle ze stopniowym likowaniem arsenały chemicznego.
Nie da się ukryć, że wspomniane wydarzenia obniżyły znaczeni Stanów Zjednoczonych na arenie międzynarodowych i w pewnym sensie ośmieszyły Baracka Obamę. To z kolei przełożyło się na sondaże. Komentatorzy są zgodni, że to był najgorszy rok amerykańskiego prezydenta od objęcia urzędu. Według sondażu Washington Post w grudniu jego politykę popierało tylko 43 procent Amerykanów. Dwanaście miesięcy temu była ich ponad połowa.
Miniony rok był trudny również dla prezydenta Ukrainy, który jeszcze przed szczytem Partnerstwa Wschodniego ogłosił, że Ukraina nie podpiszcie umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską. Wywołało to Rozczarowanie wśród polityków europejskich i wściekłość Ukraińców, którzy zaczęli demonstrować swoje niezadowolenie z decyzji na Majdanie.
W antyrządowych protestach w Kijowie od początku brały udział dziesiątki tysięcy ludzi. W pewnym momencie Demonstranci przestali mieścić się na Majdanie. Domagają się przede wszystkim ustąpienia obecnej władzy. Na Majdan do Kijowa przyjeżdżali już nie tylko Ukraińcy z innych miast, ale także z zagranicy. Np. Andrzej Sieniawski przyjechał z Warszawy do Kijowa i nie krył rozgoryczenia decyzją prezydenta Janukowycza.
Demonstracje w Kijowie zaskoczyły Brukselę i obudziły nadzieję, że jednak Ukraina, jeśli nie teraz, to może na wiosnę podpisze umowę stowarzyszeniową. Jednak w momencie, gdy na Majdanie licznie zbierali się politycy europejscy, żeby wesprzeć protestujących, Wiktor Janukowycz przebywał z wizytą w Rosji, gdzie zacieśniał relacje gospodarcze miedzy krajami.
Do Rosji za moment wrócimy w związku z amnestią i uwolnieniem Michaiła Chodorkowskiego, który zaraz po wyjściu z więzienia wyjechał do Niemiec. I właśnie do Niemiec się teraz przenieśmy. Angela Merkel po raz kolejny udowodniła, że jest sprawnym politykiem i ma pełne zaufanie swoich obywateli. Dzięki temu wygrała wybory do Bundestagu w 2013 roku i rozpoczęła trzecia kadencję na stanowisku kanclerza. Głosowanie odbyło się we wrześniu natomiast porozumienie koalicyjne udało się osiągnąć dopiero w listopadzie. I w Niemczech rządzą chadecy razem z socjaldemokratami.
Niemcy pozostają największym spoiwem i płatnikiem w Unii Europejskiej. Zatwierdzenie unijnego budżetu na lata 2014-2020 było jednym z najważniejszych tegorocznych wydarzeń we Wspólnocie. Po wielomiesięcznych sporach porozumieli się przedstawiciele krajów członkowskich i Parlamentu Europejskiego. Pula przyznana Polsce to ponad 105 miliardów euro, z czego prawie 73 miliardy euro na politykę spójności.
Angela Merkel
Wróćmy do Rosji, gdzie przygotowania do olimpiady w Soczi trwają pełną parą, a Putin chce przed tym wydarzeniem pokazać ludzką twarz - takie komentarze dominują po ułaskawieniu przez Kreml Michaiła Chodorkowskiego. Były szef Jukosu mógł wyjść na wolność dzięki amnestii ogłoszonej przez prezydenta Władimira Putina z okazji 20 lecia rosyjskiej konstytucji. Poza Chodorkowskim na wolność wyszły również członkinie zespołu Pussy Riot i aktywiści Greenpeace aresztowani po wrześniowej akcji w Arktyce.
O bojkot Igrzysk Olimpijskich ze względu na więźniów politycznych apelowała do Zachodu rosyjska opozycja. Wiemy, że do Soczi nie pojadą m.in prezydenci USA, Francji i Niemiec. Michaił Chodorkowski, były szef koncernu naftowego Jukos, spędził ponad 10 lat w areszcie, więzieniach i kolonii karnej. Trafił tam za domniemane przestępstwa gospodarcze.
Niewątpliwie Igrzyska Olimpijskie w Soczi będzie najważniejszym wydarzeniem (sportowym, ale i politycznym) początku 2014 roku. Zwłaszcza, że napięcie wywołane zamachami terrorystycznymi w Rosji rośnie, podobnie jak niepokój. Bo nikt na te chwilę nie ma pewności czy terroryści nie zaatakują również w Soczi.
KS/KG