Logo Polskiego Radia
Print

Maria Skłodowska-Curie - dwukrotna noblistka, żarliwa patriotka

PR dla Zagranicy
Halina Ostas 04.06.2019 13:38
  • Wybitni Polacy II RP - Maria Skłodowska-Curie, dwukrotna noblistka, żarliwa patriotka [posłuchaj]
Światowej sławy uczona i badaczka. Jedyna kobieta, która zdobyła dwie nagrody Nobla w dziedzinie fizyki i chemii
Maria Sklodowska-CurieMaria Sklodowska-CurieFoto: polskieradio.pl
Maria Skłodowska-Curie urodziła się 7 XI 1867 w Warszawie. Była córką (piątym, najmłodszym dzieckiem) Władysława, nauczyciela fizyki i matematyki, oraz Bronisławy z Boguskich, przełożonej pensji dla dziewcząt. Mania, tak była nazywana w domu, była dzieckiem bardzo zdolnym, pracowitym, obdarzonym świetną pamięcią.
Po rocznej nauce na prywantej pensji, rozpoczęła naukę w III Gimnazjum Żeńskim w Warszawie, które ukończyła w roku 1883 ze złotym medalem. W latach 1884–85 kontynuowała naukę w nielegalnym Uniwersytecie Latającym.

Rosyjski uniwersytet w Warszawie nie przyjmował kobiet, więc w 1891roku Maria Skłodowska wyjechała do Paryża i rozpoczęła studia na Sorbonie; w roku 1893 uzyskała dyplom z fizyki, w następnym roku z matematyki. W 1895roku wyszła za mąż za Pierre’a Curie i przyjęła francuskie obywatelstwo. Państwo Curie mieli dwie córki, Irenę i Ewę.

W roku 1897 Maria Skłodowska-Curie ogłosiła pierwszą pracę naukową o właściwościach magnetycznych hartowanej stali. Poszukując tematu do dalszych badań, zwróciła uwagę na - odkrytą w 1896 roku przez Antoine’a Henri’ego Becquerela - promieniotwórczość uranu. Jej dalsze prace, prowadzone wspólnie z mężem, dotyczyły właśnie promieniotwórczości.

W 1903 roku małżonkowie otrzymali, niezależnie od Becquerela, Nagrodę Nobla z fizyki oraz Medal Davy’ego przyznawany przez Towarzystwo Królewskie w Londynie. W 1911 roku Maria Skłodowska-Curie otrzymała drugą Nagrodę Nobla, tym razem z chemii.

Z inicjatywy Marii Skłodowskiej-Curie w 1912 roku rozpoczęto budowę w Paryżu Instytutu Radowego, w którym do śmierci pracowała. Podczas I wojny światowej zorganizowała służbę radiologiczną na potrzeby szpitali wojskowych i sama brała w niej aktywny udział wraz z córką, Ireną.

Maria Skłodowska-Curie, wskutek anemii złośliwej, zmarła 4 VII 1934 roku w Sancellemoz i została pochowana w grobie rodziny Curie w Sceaux pod Paryżem. Trumny jej i męża przeniesiono w 1995 roku do Panteonu w Paryżu.

Maria Skłodowska-Curie do końca życia pracowała w przybranej ojczyźnie, ale utrzymywała bardzo ścisłe związki z Polską. Odwiedzała Polskę, wygłaszała odczyty, publikowała w polskich czasopismach naukowych. W jej instytucie w Paryżu stale pracowali stypendyści z Polski.

Przyczyniła się bardzo do rozwoju badań nad promieniotwórczością w Polsce. Z jej inicjatywy rozpoczęto w Warszawie budowę Instytutu Radowego, w którego otwarciu w 1932 roku wzięła udział, ofiarowując tej placówce 1 g radu, zakupiony z funduszu zebranego ze składek.

O wielkiej polskiej noblistce opowiada Małgorzata Sobieszczak-Marciniak, prezes Towarzystwa Marii Skłodowskiej-Curie w Hołdzie, autorka książek poświęconych uczonej.

Audycja jest współfinansowana przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.

Teksty czyta Krzysztof Dumała.

Audycję zrealizowała i oprawiła muzyką Magdalena Górecka-Balcer.

Do wysłuchania programu zaprasza Maria Wieczorkiewicz.

Print
Copyright © Polskie Radio S.A O nas Kontakt